Στόχος
Η ιστοσελίδα αυτή δημιουργήθηκε με σκοπό να σας γνωστοποιήσει και να σας ενημερώσει για το σιδηροδρομικό Πέρασμα, να σας μάθει τη διαχρονική αξία του στην ιστορία και να διευκολύνει την περιήγησή σας με ένα ψηφιακό και διαδραστικό τρόπο. Επιπλέον, παρέχει εκτενείς πληροφορίες σχετικά με την ιστορία και τα τεχνικά έργα της διαδρομή. Ενώ παράλληλα προσφέρει πληροφορίες για τα μνημεία και τα αξιοθέατα που βρίσκονται κοντά στην γραμμή. Με τη βοήθεια διαδραστικών χαρτών και πολυμέσων, μπορείτε να εξερευνήσετε τον κόσμο του σιδηροδρόμου με έναν πιο διασκεδαστικό και εκπαιδευτικό τρόπο. Σας ευχόμαστε καλή περιήγηση!
Διαδρομή
Η διαδρομή ξεκινάει από τον Σταθμό της Τιθορέας με θέα το όρος του Καλλιδρόμου και τον επιβλητικό Παρνασσό, ακολουθώντας τις ανατολικές απολήξεις του, ανηφορίζει προς την Αμφίκλεια και από εκεί κατηφορίζει για να διασχίσει την εύφορη πεδιάδα του Βοιωτικού Κηφισού. Μέσα στην πεδιάδα βρίσκεται ο Σταθμός της Λιλαίας και ύστερα του Μπράλου, η πύλη του Ορεινού. Από το εκεί και έπειτα ξεκινάει η ορεινή χάραξη, μία αλληλουχία από σήραγγες, ψηλές κοιλαδογέφυρες, απότομα φαράγγια και καταπράσινα βουνά. Αναμφίβολα κάθε ταξιδιώτης μπορεί να αντιληφθεί την ομορφιά του τοπίου, έως ότου να εισέλθει σε ένα ακόμα πιο εκθαμβωτικό τοπίο, στις βουνοπλαγιές της Οίτης. Η γραμμή διασχίζει το πέρασμα της Τραχίνας, το πιο απόκρημνο και δυσπρόσιτο τμήμα της γραμμής, με το τραίνο να κινείται δίπλα σε γκρεμούς, ενώ ο ταξιδιώτης απολαμβάνει την απεριόριστη και μαγευτική θέα του κάμπου της Λαμίας, του όρους της Όθρεος και του Μαλιακού Κόλπου. Μέχρι η γραμμή να καταλήξει στην γνωστή γέφυρα του Γοργοποτάμου και από εκεί να διασχίσει την Κοιλάδα του Σπερχειού και να φτάσει στο Σταθμό του Λειανοκλαδίου.
Ιστορία
Το Πέρασμα φέρει μεγάλη ιστορική σημασία στη σύγχρονη ελληνική ιστορία, καθώς συνέβαλε σημαντικά στην ανάπτυξη της βιομηχανίας, την ενίσχυση της γεωργικής παραγωγής, την αύξηση της κινητικότητας των πληθυσμών και τη βελτίωση της εμπορικής δραστηριότητας. Από τα πρώτα στάδια κατασκευής του, αντιμετώπισε πρωτόγνωρες και ιδιαίτερα δύσκολες προκλήσεις λόγω των τεχνικών έργων που απαιτούνταν σε αυτό το δυσπρόσιτο και απόκρημνο τμήμα. Επιπλέον, αποτέλεσε κρίσιμο διαμετακομιστικό κέντρο για τη μεταφορά συμμαχικών στρατευμάτων προς το Μακεδονικό μέτωπο κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού πολέμου εξυπηρέτησε με την ημερήσια δρομολόγηση 80 αμαξοστοιχιών για τη μεταφορά στρατευμάτων. Επιπλέον, αποτέλεσε στόχο αντιστασιακών ομάδων που δρούσαν ενάντια στον κατακτητή, προκαλώντας σοβαρές δολιοφθορές και αποκόπτοντας τον ανεφοδιασμό προς τη Βόρειο Αφρική. Η σημαντική συνεισφορά του στην αποκατάσταση του κατεστραμμένου σιδηροδρομικού δικτύου μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο αναδεικνύει τον καίριο ρόλο που διαδραμάτισε στην επούλωση των πολεμικών τραυμάτων της εποχή και την ανάκαμψη του ελληνικού κράτους.
Τεχνικά
Τα τεχνικά έργα στο σιδηροδρομικό Πέρασμα του Μπράλου περιλαμβάνουν σημαντικές υποδομές, όπως 13 σιδηροδρομικούς σταθμούς και στάσεις, οι οποίοι προσαρμόστηκαν στις εξελίξεις και τις ανάγκες του δικτύου με αλλαγές σε λειτουργίες και ονομασίες κατά την εκατονταετή πορεία τους. Καθ' όλο το μήκος βρίσκονται 22 γέφυρες με μήκος άνω των 10 μέτρων, μεταξύ αυτών και οι πιο εντυπωσιακές μεταλλικές γέφυρες της Ελλάδας, όπως της Παπαδιάς, του Ασωπού και του Γοργοπόταμου. Επίσης, το δίκτυο περιλαμβάνει 20 σήραγγες, με την εμβληματική Σήραγγα του Μπράλου να είναι από τις μεγαλύτερες στην Ελλάδα, και αμυντικές στοές για την προστασία από κατολισθήσεις σε ευπαθή σημεία.
Μονοπάτι Σιδηροδρομικών
Για την κατασκευή του Περάσματος της Τραχίνας, όντας το πιο απόκρημνο και δυσπρόσιτο πέρασμα της γραμμής, απαιτήθηκε η δημιουργία ενός μονοπατιού, μήκους περίπου 6 χιλιομέτρων, προκειμένου να διευκολυνθεί η μεταφορά του προσωπικού και των απαραίτητων υλικών. Η μακρόχρονη αντοχή που παρουσιάζουν όλες οι λιθόκτιστες κατασκευές ενδεχομένως να οφείλεται στην χρήση πορσελάνης, η οποία έφτανε ακτοπλοϊκώς στο λιμάνι της Αγίας Μαρίνας και στη συνέχεια μεταφερόταν με κάρο μέχρι τον σταθμό του Ασωπού. Η διαδρομή του μονοπατιού ξεκινά από την οδική Γέφυρα του Ασωπού (Γεφύρι του Ντούνου) και ακολουθώντας δεξιά τον αγροτικό δρόμο ανεβαίνει για περίπου 1 χιλιόμετρο. Εκεί που τελειώνει ο χωματόδρομος και αριστερά ξεκινά το μονοπάτι που συνεχίζει παράλληλα με το φαράγγι για να καταλήξει, μετά από δίωρη περίπου πορεία, στον Σταθμό του Ασωπού.
Περί Ονομασίας
Στο χωριό Μπράλος συναντώνται δύο παραλλαγές γραφής του ονόματός του, "ΜΠΡΑΛΟΣ" και "ΜΠΡΑΛΛΟΣ". Η διπλή αυτή αναγραφή παρατηρείται σε επιγραφές, όπως στον Σιδηροδρομικό Σταθμό και στην πλάκα της μεγάλης Σήραγγας, και αποδίδεται σε ένα διαχρονικό λάθος. Σύμφωνα με την έρευνα του τοπικού ερευνητή και δικηγόρου Περικλή Αστρακά, η ορθή γραφή είναι "ΜΠΡΑΛΟΣ" με ένα "Λ". Η ετυμολογική ανάλυση του τοπωνυμίου "Μπράλος" προκύπτει από το θέμα "βρύ" του ρήματος "βρύω" (βλαστάνω, αναβλύζω), με την προσθήκη του συνδετικού "α" και της κατάληξης "-λός", που δηλώνει πληρότητα. Η εξέλιξη της λέξης παρουσιάζεται ως εξής: Βρύ+α+λος → Βρύαλος → Βρύαλον → Βράλος → Μπράλος, υποδηλώνοντας έναν τόπο πλούσιο σε πηγές και βλάστηση.
Ευχαριστίες
Η δημιουργία της ιστοσελίδας δεν θα ήταν δυνατή χωρίς την καθοριστική συνεισφορά φωτογράφων και συγγραφέων που μέσα στις δεκαετίες αποτύπωσαν και κατέγραψαν το Σιδηροδρομικό Πέρασμα του Μπράλου. Για αυτό θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε:
- Μπράλος - Το Σιδηροδρομικό Πέρασμα - Νικόλαος Τσίτσας
- Σιδηροτροχιά - Τεύχος 52 - Περιοδικό του Συλλόγου Φίλων Σιδηροδρόμου
- Η ιστορία των ελληνικών σιδηροδρόμων στη Κεντρική Ελλάδα - Κώστας Ανδρουλιδάκης
- Τον Ο.Σ.Ε. για την παραχώρηση αρχείων που αποτέλεσαν σημαντική πηγή πληροφόρησης.
- Τους φωτογράφους που αποτύπωσαν τη σιδηροδρομική κυκλοφορία και την εξέλιξη μέσα στον χρόνο:
